Renta socjalna to świadczenie pieniężne, które przysługuje osobie pełnoletniej, o orzeczonej całkowitej niezdolności do pracy, gdy osoba ta z pewnych względów nie uzyskała uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy.
Zasady oraz tryb przyznawania i wypłaty renty socjalnej określa ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej. Ustawa ta wskazuje trzy sytuacje, w jakich może przysługiwać renta socjalna. Podział ten uzależniony jest od momentu, w którym powstało naruszenie sprawności organizmu danej osoby, powodujące orzeczenie wobec niej całkowitej niezdolności do pracy.
Renta socjalna przysługuje zatem:
osobie pełnoletniej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, jeżeli naruszenie to powstało:
- przed ukończeniem 18 roku życia;
-
w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej – ale przed ukończeniem 25 roku życia;
-
w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej – bez wskazania granicy wieku.
Ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Podczas podejmowania decyzji lekarz orzecznik ZUS kieruje się zasadami i trybem orzekania, określonym w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Okres, na jaki orzeka się rentę socjalną
W zależności od tego, czy całkowita niezdolność do pracy jest orzeczona jako niezdolność trwała lub okresowa, osobie uprawnionej może przysługiwać odpowiednio renta socjalna stała lub renta socjalna okresowa.
Wysokość renty socjalnej uzależniona jest od aktualnych uregulowań wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy. Zgodnie z art. 6 ustawy o rencie socjalnej wynosi ona 84 % kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, określonej w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Waloryzacja renty socjalnej także następuje na zasadach i w trybie określonych dla emerytur i rent z FUS.
Praca na rencie.
Osoba uprawniona do renty socjalnej może w miarę swobodnie podjąć zatrudnienie. Dzięki pracy na rencie, jeżeli przychód z podjętej działalności będzie podlegał obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, osoba uprawniona do renty socjalnej może po określonym czasie uzyskać i odpowiednio ukształtować prawo do uzyskania renty z tytułu niezdolności do pracy.
Przychód, osiągany przez pracującego i pobierającego rentę socjalną, może jednak w pewnych przypadkach doprowadzić do zawieszenia prawa do renty.
Prawo do renty socjalnej zawiesza się za miesiąc, w którym przychody oznaczone w art. 10 ust. 1-5 ustawy o rencie socjalnej zostały osiągnięte w łącznej kwocie wyższej niż 70 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do celów emerytalnych.
Kwotę przychodu powodującego zawieszenie renty ogłasza każdorazowo Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
Ostatni Komunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, z dnia 16 maja 2014 r., został ogłoszony w Monitorze Polskim z dnia 22 maja 2014 r. poz. 370. Podaje on kwotę przychodu odpowiadającego 70 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za I kwartał 2014 roku. Kwota ta wynosi aktualnie 2726,80 zł.
Zobacz też:
Niezdolność do pracy w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
Przepisy regulujące zatrudnienie osób z niepełnosprawnością-cz. 1